پیشگفتار

توانمندسازی(empowerment) به طور کلی ناظر بر صورت های خاصی از قدرت بخشی به کنش گران اجتماعی در قالب الگوی نظری بازی برد-برد است. به عبارت دیگر تفاوت عمده توانمندسازی با رویه های سنتی قدرت بخشی در آن است که اینجا صحبت از انتقال، تجمیع و انحصار قدرت در یک طرف رابطه نیست بلکه تاکید بر بازتعریف روابط، رویه ها و الگوهای تعامل اجتماعی به نحوی است که قدرت عمل مؤثر همه طرف ها به نحو محسوس و سازنده ای افزایش یابد.

از این رو هرگونه برنامه با هدف توانمندسازی مخاطبانی معین، مستلزم تغییر همزمان و متوازن نگرش های فرهنگی و فراگیری و درونی سازی صورت های جدید عمل در همه طرف های ذی نفع است.از سوی دیگر توانمندسازی سازه مفهومی چند سطحی و چند بعدی است که وارد ساختن آن به قالب های اجرایی، رویکردهای خلاقانه و غیر تقلیل گرایانه را می طلبد. بر این اساس توانمندسازی در بین جامعه دانشگاهی (دانشگاه فردوسی مشهد)

ناظر بر پنج هدف بنیادی است که در ذیل به آن اشاره شده است:

*گسترش روحیه مشارکت و همکاری

*ارتقا مهارت ها و آگاهی ها نسبت به حقوق و تکالیف شهروندی دانشجویان

*بهبود رفتارهای شهروندی (اعم از جنبه های سازمانی و غیر سازمانی)

*توانمندسازی شغلی دانشجویان

*افزایش گفت و گوی خلاق و سازنده

اهداف جزئی

- بهبود توانمندی ها و مهارت های اجتماعی و شغلی دانشگاهیان در سطح دانشگاه

-ایجاد زمینه جهت دسترسی نظام مند و پیوسته مخاطبان دانشگاهی به آموزش های شهروندی و شغلی

- برنامه ریزی، ارزیابی، نظارت و انجام هماهنگی های لازم با هدف تجمیع و یکپارچه سازی اقدامات جاری نهادها، تشکل ها و واحدهای درون سازمانی با ماهیت توان افزایی با محوریت مهارت های شغلی و اجتماعی

- شناسایی، فعال سازی و تبادل فرصت ها و ظرفیت های موجود درون سازمانی و برون سازمانی در راستای توانمندسازی اجتماعی و شغلی مخاطبان دانشگاهی

- تامین و تربیت نیروی متخصص از میان دانشجویان متقاضی کار دانشجویی و غیره

- پشتیبانی نظام مند از نوآوری های آموزشی متکی بر توان مشارکتی مخاطبان در راستای ارتقای اثربخشی توانمندسازی شغلی و آموزش های شهروندی و اجتماع  محور در سطح دانشگاه 

رویه ها و قالب های اصلی در اجرای برنامه های توانمندسازی در دو بعد اقتصادی و اجتماعی به شرح ذیل می باشد:

*برگزاری کمپ های توانمندسازی (با محوریت کارگاه های آموزشی- با هدف ارتقای مهارت های نرم و سخت دانشجویان )

*اجرای برنامه های ترویجی (با محوریت آگاهی بخشی در بین مخاطبان و تقویت روحیه همکاری و تعاون و مسئولیت پذیری اجتماعی)

*برگزاری ویژه برنامه های توانمندسازی با محوریت افزایش توان اشتغال پذیری دانشجویان

وظایف این واحد عبارتند از:

* تهیه و تنظیم سالانه تقویم جامع آموزه های شهروندی و شغلی

* سازمان دهی شبکه اطلاع رسانی و آگاهی بخشی در دانشگاه و سطح استان

* تبادل خدمات توانمندسازی با سایر ارگان های ذی صلاح منطقه ای و ملی

* مشارکت در برنامه های مربوط به دانشجویان جدید الورود در راستای ارائه آموزش های شهروندی و مهارت های اجتماع محور

* برگزاری دوره های کارگاهی ناظر بر ارتقاء مهارت های اجتماعی و شغلی برای دانشجویان با همکاری سایر واحدهای دانشگاه

*تهیه و تدوین و مشارکت در اجرای طرح ها با هدف تقویت جنبه توانمند سازانه  

*تهیه و تدوین و مشارکت در اجرای طرح هایی با همکاری تشکل ها و کانون ها و انجمن های دانشجویی به منظور دانش افزایی و ارتقاء کیفیت زندگی خوابگاهی دانشجویان

*برنامه ریزی و اجرای کارگاه ها و دوره های آموزشی (اعم از دوره های مستقل و یا دوره های مشترک با سایر سازمان های یا نهادهای ذی صلاح ) با موضوع  آموزش های شهروندی و شغلی

* تهیه و توزیع انواع محتواهای آموزشی با موضوع آموزش های شهروندی و شغلی در سطح دانشگاه 

*مشارکت در پشتیبانی و بروز رسانی سایت مرکز مشاوره به ویژه در ارتباط با تهیه و بارگزاری فایل های مرتبط با آموزش های شهروندی و شغلی

*مشارکت فعالانه در برگزاری طرح ها و برنامه های بین سازمانی در حوزه آموزش های شهروندی و شغلی

* برگزاری کارگاه های تخصصی آموزشی ویژه داوطلبان تدریس در دوره های آموزش های شهروندی و شغلی

* همکاری در برگزاری دوره های آموزشی ویژه کارکنان و اعضای هیئت علمی دانشگاه در حوزه آموزش های شهروندی و شغلی

*نیازسنجی دوره های آموزشی و ترویجی مورد نیاز به ویژه در بین دانشجویان جدیدالورود و ارزیابی دوره های برگزار شده

جهت ملاحظه، اقدامات و فعالیت های این واحد به گزینه های زیر مراجعه کنید:

ازآنجا که بهداشت روان پایه و اساس رشد انسان است، توجه به آن یکی از ملزومات زندگی موفق است. فراز و نشیب های بسیاری در زندگی وجود دارد که لازم است درباره آنها بحث و گفتگو شود. به همین منظور این واحد؛ با هدف پیشگیری از آسیب‌های روانی – اجتماعی در زمینه‌های مختلف اقدام به:

1-برگزاری دوره های آموزشی به صورت حضوری و آنلاین با عناوین مختلفی نظیر؛ آموزش‌های پیش، حین و پس از ازدواج، مهارتهای زندگی، مهارت های مطالعه و برنامه‌ریزی، خودشناسی و تصمیم گیری، مدیریت شکست عاطفی، مهارت های شغلی و کاریابی، رشد فردی، مقابله با اضطراب و افسردگی و وسواس، تحلیل رفتار متقابل، پیشگیری از اعتیاد و مواد روان‌گردان و نظایر آن ویژه گروه های مختلف؛ اساتید و مدرسان ، کارکنان و کارشناسان دانشگاه، کارشناسان مراکز مشاوره و دانشجویان دانشگاه فردوسی و سایر دانشگاه ها می‌نماید.

2-برنامه ریزی و هماهنگی جهت ارائه درس مهارت های زندگی ویژه دانشجویان نو ورود در تمامی دانشکده ها

3-تدوین و انتشار، بسته های آموزشی مکتوب، فصلنامه تخصصی سلامت روان، ماهنامه پیام مشاور، کتابچه، بروشور، لوح فشرده و گاهنامه‌های بهداشت روانی

4-تهیه، آماده سازی، و امانت کتاب های مفید برای دانشجویان و مشاوران

5-بهره گیری از ظرفیت دانشجویی در قالب طرح کانون همیاران سلامت روان

6-اجرای طرح های مناسبتی شامل: طرح خداقوت، هفته خوابگاه ها، هفته سلامت روان، روز جهانی مبارزه با سیگار، روز جهانی مبارزه با مواد مخدر، روزجهانی مبارزه با ایدز، نمایشگاه و سخنرانی دانشجویان نو ورود، هفته ازدواج، همایش خانواده و دانشگاه و ...

7-انجام طرح های پرسشگری و غربالگری و انجام فعالیت پژوهشی کاربردی

8-اجرای برنامه های مشترک در قالب تفاهم نامه با سازمان ها(وزارت کشور و ستاد مبارزه با مواد مخدر)

9-به روز رسانی سایت

10-به روزرسانی محتوای آموزشی

11-تهیه بروشور های جدید

12-تولید محتوا و شناسایی گروه های دانشجویی یا مشاوران برای تولید محتوا

13-تهیه برنامه تقویم سالانه و برگزاری برنامه های مناسبتی

14-تهیه فیلم و پادکست و موشن گرافی و ...

15- اطلاع رسانی و ترویج پیام های بهداشت روانی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی و اینترنت

16-برنامه پیشگیرانه با آموزش همسالان در جهت کاهش مصرف مواد و ایجاد رفتارهای خود آیینی

17-برگزاری دوره های کتابخوانی

18-معرفی کتاب هفته

19- تحلیل و بررسی ابعاد روانشناختی فیلم

20-برگزاری لایوهای اینستاگرامی

یکی از رسالت های مهم مراکز مشاوره، اجرای برنامه ها و اقداماتی جهت پیشگیری از وقوع آسیب های روانشناختی و اجتماعی در سطح جمعیت دانشجویی است همچنین توانمندسازی روانی-اجتماعی دانشجویان جهت مقابله موثر با مشکلات و به کارگیری راهبردهای مقابله ای سازگارانه در زمینه ارتقا سلامت روان حائز اهمیت است. بر این اساس درس مهارت های زندگی دانشجویی به ارزش 2 واحد درسی در نیمسال اول هر سال تحصیلی برای نو دانشجویان ارائه می شود.شکل ارائه درس به صورت کارگاهی است تا دانشجویان به صورت کاربردی با مهارت های زندگی آشنا شوند.

سرفصل های این درس عبارتند از:

1-پیش گفتار

2-ورود به دانشگاه

3-تحصیل و مهارت های تحصیلی

4-مهارت ها برقراری ارتباط موثر

5-مهارت رفتار جراتمندانه

6-مهارت مدیریت هیجانات

7-آشنایی با مواد و پیشگیری از سوء مصرف مواد

8-آمادگی شغلی

9-سبک زندگی سالم